می دونید در زبان ترکی به زاویه قائم الزاویه چی می گویند؟
یا به مستطیل چی می گویند ؟
و...
شاید شما هم مثل من نه می دونید ونه بهش فکر کردید.(متاسفانه )ولی سوال دانش آموزان من باعث شد تحقیق کنم و پیداشون کنم.
امسال کلاس سوما در بخش آخر کتاب یعنی هندسه بودیم که نمی دونم چطور شد حرف از معادل ترکی اشکال هندسی به میان اومد مثل مستطیل یا مربع و دایره و... من که تا حالا به معادل ترکی اشکال هندسی فکر نکرده بودم یه خورده فکر کردم دیدم خودم هم نمی دونم چون که کتابهای درسیمان که فارسیه در محاورات روزانه هم که اگر دقت کنیم بخش زیادی از کلماتمان از کلمه فارسی تشکیل شده است .پس قول دادم که در موردش تحقیق کنم تا جلسه بعدیش تحقیق کردم فهمیدم تازه این مستطیل و دایره ومربع و... عربیه نه فارسی ولی به بچه ها قول دادم هر وقت معادل ترکیشون پیدا کردم بهشون بگم الان می تونم به قولم وفا کنم. اینم معادل ترکی کلمات اشکال هندسی وبعضی کلمات ریاضی البته دیگه ریاضی نه بلکه سای بیل
ریاضیات ............................ سای بیل .............................. say bil
بیضی ............................... یاستیْق اوُشاق ............... yastıquşaq
دایره ................................. یوُوارلاق ............................ yuvarlaq
مثلث ......................... اوچ گِن- اوچ بوُجاق ......... üçgen - üçbucaq
مربع ............................... دؤرد گِن ............................... dördgen
مستطیل ...................... جوت قوْل دؤرد گِن ......... cütqoldördgen
شش ضلعی ................... آلتیْ بوُجاقلیْ .................... altıbucaqlı
زاویه ................................ آچیْ .......................................... açı
صفر ................................ صیْفیْر ....................................... sıfır
عرض .............................. اِن ............................................. en
طول ............................... بوْی .......................................... boy
عدد- شماره- رقم ............ سای ........................................ say
قائم الزاویه ...................... دوز بوُجاق ......................... düzbucaq
گوشه – زاویه ................. بوُجاق .................................... bucaq
پایه – مخرج ...................... پایدا ...................................... payda
درصد ............................ . یوزدَه ...................................... yüzdə
افقی .............................. یاتای ....................................... yatay
عمودی ......................... دیک ........................................... dik
جمع+ ............................. آرتیْ .......................................... artı
منها- .............................. چیْخیْ ........................................ çıxı
ضرب× ........................... چارپیْ ...................................... çarpı
تقسیم÷ .......................... بؤلو ......................................... bölü
مساوی= ........................ اِئشیت ....................................... eşit
و کلماتی که در مدارس زیاد بکار می رونددر ادامه مطلب
ثبت نام کردن ....................... یازدیْریْلماق ......................... yazdırılmaq
مدرسه .................................. اوْخوُل ....................................... oxul
معلم ..................................... اؤیرَتمَن ............................. öyrətmən
دانشجو- دانش آموز ................... اؤیرَنجی ................................ öyrənci
کیف ..................................... چانتا ...................................... çanta
کتاب ................................. کیتاب-بوک ........................... kitab - bük
درس ..................................... اوْخوُ ........................................ oxu
سوال- پرسش ....................... سوْروُ – سوْرگوُ ................ soru – sorğu
میز ....................................... ماسا ...................................... masa
مداد ..................................... کارانداش ............................ karandaş
مثال ...................................... اؤرنَک .................................... örnək
جایزه ..................................... اؤدول ..................................... ödül
خط ....................................... چیزگی ..................................... çizgi
خوانا- خوش خط ........................ اوْخوُناقلیْ ........................... oxunaqlı
نویسنده ................................... یازیْجیْ .................................. yazıcı
خواندن و نوشتن ................... اوْخوُیوُب یازماق .............. oxuyub yazmaq
خودنویس .............................. اؤزو یازان ............................. özüyazan
الفبا ..................................... اَلیف بِئی ................................ əlif-bey
استاد ...................................... خوْجا ..................................... xoca
امتحان ................................... سیْناق ..................................... sınaq
ادبیات ................................ یازین- یازیق ........................ yazin-yaziq
شعاع ................................... ایْشیْن ......................................... ışın
وتر ..................................... خوْردا ..................................... xorda
پاراگراف – عبارت ................. آلت بؤلوم .............................. altbölüm
پرانتز ................................... آیراچ ...................................... ayraç
پاک کن ............................. پوْزان – سیلگی ................... pozan - silgi
تاریخ ..................................... ایلای ....................................... ilay
تحصیل کرده ......................... اوْخوُموُش ............................... oxumuş
نوشته ناخوانا ........................ جیزما قَرَه ........................... cizma-gərə
مقدمه .................................. سؤزباشیْ .............................. sözbaşı
مستخدم ............................ سوپورگه چی .......................... süpürgəçi
نی خطاطی ............................ چَتَله ....................................... çətələ
دستور زبان ....................... دیل بیلگیسی ............................ dil bilgisi
زاویه ................................... آچیْ ............................................ açı
ضمیر ................................. یِئرلیک ..................................... yerlik
صفت ................................ نِئجه لیک .................................. necəlik
صفر ................................... صیْفیْر ........................................ sıfır
عرض ................................... اِن ............................................. en
طول ..................................... بوْی ......................................... boy
عدد- شماره- رقم ....................... سای ..................................... say
فعل ...................................... اِئیلَم .................................... eyləm
فعالیت ................................. چالیْشما ............................... çalışma
کلمه – واژه ............................ سؤز ....................................... söz
گونیا .................................... گونیَه ..................................... günyə
لغت نامه ............................. سؤزلوک ................................ sözlük
قلم ....................................... قلم ...................................... gələm
دفتر ...................................... دفتر .................................... dəftər
انشا- نوشته ............................ یازیْ ..................................... yazı
تمرین ............................... چالیْشما ................................. çalışma
دانشگاه ................ بیلی یوُردوُ-بیلیم یوُردوُ ..... bili yurdu – bilim yurdu
درصد ................................ یوزدَه ....................................... yüzdə
پیشوند ............................... اؤنَک ....................................... önək
پسوند .................................. اَک .......................................... ək
و غیره .............................. وَ باشقا ................................ və başka
ورزش ......................... وَردیش- ایدمان ..................... vardiş - idman
فیزیک .............................. فیزیک .......................................... fizik
شیمی ................................ کیمیا ..................................... kimya
دینی ................................ دینسَل ..................................... dinsəl
منبع:فرهنگ فارسی ترکی
سلام
خیلی جالبه
با سلام
جناب ولی زاده عزیز
برای اینکه معادل دقیق ترکی کلمات را بدانید بهتر است به آدرس زیر مراجعه کنید چون ایشان استاد دانشگاه است و با حساب و کتاب معادلیابی کرده اند. البته بسیاری از معادلهایی که شما ارئه کرده اید هم درستند.
www.turan.org.tr/dosya/form/su_uretken_turkcemiz.doc
به به چقدر زیبا . منده قالیبافم. بدید این این کلمات زیبا!! رو ببافم. البته اینها اینقدر زیبا هستش که میشه تابلوشون کرد بزنی به دیوار.
درصد خلوص ترکیش هم بالاست. قلم دفتر فیزیک و... اگه به الفبای قفقازی بنویسیم میشه تورچی!
یه سوال : کلمه (یعنی هی حرف التی نتکلمون بها) یا کلمات زشت چه شکلی هستند که اینها قشنگهاشون به حساب میان؟
با سلام
از اینکه برای حفظ یک زبان کار شود، بسیار خرسند می گردم حتی زبانهایی که در حال از دست دادن گویشورانشان هستند.
اما بهتر است که دزدی نشود اگر می خواهید بنویسید بهتر است بنویسید «ترکی - لاتین» چون همه می دانند که در لاتین gon پسوندی است که بر سر اسامی می آید و معنی ضلع را می دهد مانند Polygon یعنی چند ضلعی Pentagon یعنی پنج ضلعی و ...
و ترکان ترکیه آن را با تغییر به gen به زبان ترکی خود وارد کرده اما به خاطر تعصب خود اسمی از ریشه ی لاتین آن نبرده اند.
صفر و پایه هم که با تغییر در آواها از زبان فارسی آورده اید.
موفق باشید.